Dyspepsja – czym jest i jak powstaje?
Analizując powstanie samego pojęcia, dochodzimy do języka greckiego, w którym oznacza ono złe trawienie. Dyspepsja (niestrawność) to nic innego, jak popularnie określane problemy trawienne, mające oznaczenie choroby k30. Mogą one występować zarówno w wyniku chorób takich, jak wrzody, refluks żołądkowo – przełykowy, czy nowotwór. Mówimy wtedy o dyspepsji organicznej, która może być również wywołana przez niektóre środki farmaceutyczne (leki przeciwzapalne, przeciwreumatyczne, czy związki zawierające żelazo i potas).
Jeżeli osoba odczuwająca dyspepsję nie choruje na żadną z powyższych chorób, a także nie przyjmuje lekarstw z odpowiedniej listy – ma do czynienia z dyspepsją czynnościową. Jej bezpośrednie przyczyny nie zostały jednak jasno określone. Wiadomo natomiast, że na pewno ma to związek z osłabieniem czynności przewodu pokarmowego, co może objawiać się bólami w nadbrzuszu, lub problemami zdrowotnymi bezpośrednio po spożyciu posiłku. W skrócie ten rodzaj dyspepsji określany jest jako niestrawność czynnościowa.
Jakie są objawy dyspepsji?
Wśród objawów dyspepsji znajduje się wcześniej wspomniany ból w nadbrzuszu, który może występować również w formie pieczenia. Ponadto dolegliwości dyspeptyczne to uczucie pełności, uczucie sytości zaraz po rozpoczęciu spożywania posiłku. Warto pamiętać, że z dyspepsją mamy do czynienia tylko wtedy, gdy odczuwamy więcej niż jeden z tych objawów. Jeżeli jeden z wymienionych symptomów występuje pojedynczo – należy przeprowadzić diagnozę w kierunku innej choroby.
Ważna jest również ciągła obserwacja, ponieważ dyspepsja i jej objawy są przewlekłe. Oznacza to, że, aby wyznaczyć właściwą diagnozę, muszą pojawiać się regularnie przez około 3 miesiące. Pojawiają się one, z reguły chwilowo.
Jak stawiana jest diagnoza?
Podczas diagnozowania najważniejsza jest szczera i bardzo dokładna rozmowa z lekarzem. Należy powiedzieć o wszystkich chorobach, jakie nas dotykają, a także przekazać informację o wszystkich przyjmowanych lekarstwach. Jeżeli zajdzie taka potrzeba, lekarz specjalista wyda skierowanie na dokładniejsze badania, w tym badanie endoskopowe układu pokarmowego.
Badanie to jest kluczowe w poprawnym diagnozowaniu chorób całego układu. Ponadto dyspepsja może charakteryzować się również objawami alarmowymi, do których zalicza się niezamierzony spadek masy ciała, żółtaczka, krwawienie, czy niedokrwistość i nocne bóle brzucha. W przypadku ich wystąpienia ważna jest szybka diagnoza, co wiąże się właśnie z badaniem endoskopem.
Wiele może powiedzieć lekarzowi również badanie USG jamy brzusznej. Zarówno te, jak i badanie endoskopowe bezpośrednio obrazują stan, w jakim znajduje się aktualnie przewód pokarmowy, dlatego nie należy zwlekać z ich wykonaniem, jeżeli zachodzi taka konieczność. Wydawać by się mogło, że badania krwi również pomogą, jednak rzeczywistość jest inna. Nie popchną one do przodu diagnostyki w żadnym stopniu.
W przypadku podejrzenia dyspepsji u dzieci szczegółowe badania diagnostyczne należy obowiązkowo wykonać dopiero w momencie wystąpienia objawów alarmowych. Różnią się jednak one od tych występujących u dorosłych i obejmują dysfagię, nocne bóle, przewlekłą biegunkę, zmiany okołoodbytnicze, czy opóźnienie w dojrzewaniu.
Należy pamiętać, że żadnych objawów nie należy lekceważyć, dlatego najważniejszy jest dobry kontakt z lekarzem specjalistą.
Jak postępować, gdy odczujemy objawy dyspepsji?
Uczucie gniecenia w żołądku, mimo iż poważnie brzmi, w przypadku dyspepsji nie jest uporczywe i mocne, dlatego często nie zdajemy sobie sprawy, że mamy do czynienia właśnie z tą chorobą. Dopiero gdy wspomniane wcześniej symptomy pojawiają się regularnie przez dłuższy odcinek czasu, dochodzimy do wniosku, że dzieje się coś niedobrego z naszym zdrowiem.
W pierwszej kolejności należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu i opowiedzieć o swoich dolegliwościach. Dopiero on zadecyduje, czy ten moment jest odpowiedni, aby skierować Cię na dokładniejsze badania, lub przekazać pod opiekę lekarza – gastroenterologa.
Najpopularniejsze dolegliwości jelitowe to nie tylko biegunki, czy zaparcia, ale również dyspepsja. Choroba ta bywa nie zauważana, jednak to ona jest główną przyczyną wielu dolegliwości odczuwanych ze strony układu pokarmowego. W przypadku wystąpienia objawów dyspepsji ważne jest odpowiednie, rozważne postępowanie i dokładna obserwacja chorego.
