Partner: Logo KobietaXL.pl

Epidemia groziła całej 1400 społeczności miasteczka jak i okolicznym społecznościom liczącym łącznie ponad 10 000 osób. 

 W miasteczku nie było już antytoksyny podawanej chorym na błonicę. Welch złożył co prawda zamówienie na nową dostawę, ale wysyłka była opóźniona. Tymczasem nadeszła zima i zamknęła porty, skuwając wody lodem. Oznaczało to, że chorzy będą musieli czekać do wiosny, kiedy lód zacznie topnieć.

 

By Unknown author - This image is available from the United States Library of Congress's Prints and Photographs divisionunder the digital ID ppmsc.01899.This tag does not indicate the copyright status of the attached work. A normal copyright tag is still required. See Commons:Licensing for more information., Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=79480140

 

Błonica to choroba wywoływana przez bakterię Corynebacterium diphtheriae. Bakteria atakuje układ oddechowy, niszcząc tam zdrowe tkanki. Martwe tkanki gromadzą się w gardle i nosie, tworząc grubą powłokę, która utrudnia oddychanie. Nieleczony pacjent może umrzeć z powodu uduszenia. W latach dwudziestych w Stanach Zjednoczonych każdego roku błonicą zarażało się od stu do dwustu tysięcy osób, powodując piętnaście tysięcy zgonów, wśród których większość stanowiły dzieci.

 Na szczęście było dostępne lekarstwo - antytoksyna, zrobiona z surowicy immunizowanych zwierząt, zawierająca przeciwciała, które mogłyby zneutralizować toksynę wytwarzaną przez bakterie. Niemiecki lekarz Emil von Behring, który odkrył antytoksynę pod koniec XIX wieku, otrzymał pierwszą nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny w 1901 roku za swoją pracę.

Niestety, ten ratujący życie lek był na Alasce podczas epidemii niedostępny. Serum musiałoby zostać przywiezione z kontynentalnej części Stanów Zjednoczonych, oddalonej o ponad tysiąc kilometrów. Welch wysłał jednak pilny telegram z prośbą o pomoc do Waszyngtonu, prosząc o 1 milion jednostek antytoksyny.

Rada ds. Zdrowia zorganizowała nadzwyczajne posiedzenie i omówiła możliwe sposoby dostarczania antytoksyny. Wykluczono lot samolotem, ponieważ loty zimą były ryzykowne. Ostatecznie zdecydowano, że przesyłka zawierająca 1,1 miliona jednostek surowicy zostanie wysłana drogą morską z Seattle do Seward. Z Seward fiolki miały być wysyłane koleją do Nenan, a na koniec musiały dotrzeć do Nome, odległego o 1085 km.

 Szczęśliwym przypadkiem w mniej odległym szpitalu w Anchorage był zapas 300 000 jednostek. Szybko przewieziono go do Nenan. Te 300 000 jednostek mogło powstrzymać epidemię do czasu przybycia większej dostawy.

Jak jednak dostarczyć je w ekspresowym tempie do Nome w zimowych warunkach? Postanowiono stworzyć sztafetę z psich zaprzęgów.

Poczta USA zwerbowała najlepszych maszerów i 20 psich zaprzęgów stanęło wzdłuż trasy. Cała trasa zwykle zajmowała poczcie 25 dni, ale doktor Welch nie mógł czekać tak długo, ponieważ serum straciłoby swoją przydatność – miało ważność do użycia tylko przez 6 dni. Psy musiały więc ukończyć podróż w mniej niż jedną czwartą normalnego czasu.


U.S. Bureau of Land Management, Public domain, via Wikimedia Commons

 

Trasa, którą przebyli maszerzy.

 

Bieg zaczął się 27 stycznia. Pierwszy maszer William „Dziki Bill” Shannon przywiózł cenny ładunek na swoich saniach. Zima była tego roku niezwykle mroźna, a temperatura spadła do prawie -50 ° C. Shannon poprowadził swoje psy przez zamarzniętą rzekę, on sam biegł obok sań, aby się ogrzać. Stracił trzy psy, był w hipotermii, miał częściowo odmrożoną twarz, ale lekarstwo dotarło do Tolovanie, gdzie przejął je Edgar Kalland. Przebył ok 50 km do Manley Hot Springs z przymarzniętymi rękoma do sanek, trzeba było je uwolnić, wlewając gorącą wodę.

Z Manley Hot Springs serum przeszło przez kilka rąk, zanim dotarło do Bishop Mountain. Następny maszer Edgar Nollner skierował się w lodowatą mgłę. Dwa jego psy padły z powodu odmrożeń, zmuszając Nollera, by zajął ich miejsce i sam ciągnął sanie.

Następny maszer, Tommy Patsy, przeszedł 93 km do miasta Kaltag i wręczył antytoksynę Jackowi Nicolaiowi, który przewiózł ją przez Kaltag Portage do brzegów Norton Sound w Unalakleet. Był 31 stycznia. W Nome liczba przypadków wzrosła do 27. Lokalna gazeta donosiła: „cała nadzieja jest w psach i ich bohaterskich maszerach ... Nome wydaje się być opuszczonym miastem”.

 W międzyczasie doświadczony maszer Leonhard Seppala wyruszył z Nome i pokonał (274 km) w ciągu trzech dni, aby spotkać się z nadchodzącą dostawą. Seppala i jego pies Togo zostali wybrani na najbardziej niebezpieczny etap podróży - skrót przez Norton Sound, który mógłby zaoszczędzić cały dzień podróży. Lód w cieśninie Norton był w ciągłym ruchu z powodu prądów morskich i nieustającego wiatru. Małe pęknięcia w lodzie mogą nagle się rozszerzyć, a zaprzęg w każdej chwili mógł wpaść do lodowatej wody. Temperatura spadła do -65 ° C. Jedynie Seppala mógł dokonać takiego wyczynu, aby skorzystać ze skrótu.

 Kiedy Seppala odebrał serum od Henry'ego Ivanoffa, zapadła noc i potężna burza zbliżała się w kierunku zatoki. W ciemności i przy silnym wietrze przekroczenie Norton Sound było samobójstwem, ale Seppala zdecydował się iść dalej. Seppala prawie nic nie widział, ale jego prowadzący pies Togo pokonał zdradziecki łamiący się lód, i zaprzęg bezpiecznie dotarł na wybrzeże. Psy Seppali pokonały następnie 12 kilometrową wspinaczkę na szczyt Little McKinley, by dotrzeć do Golovin, gdzie Seppala przekazał surowicę Charliemu Olsenowi 1 lutego. Pozbawione snu psy Seppali pokonały 420 km w 4,5 dnia.

 Charlie Olson przebiegł kolejne 40 km, aby przekazać serum Gunnarowi Kaasenowi na przedostatni etap sztafety. W międzyczasie zamieć się pogorszyła i Kaasen, obawiając się, że szlak wkrótce zostanie całkowicie przesłonięty przez zaspy śnieżne, musiał iść po wiatr. Zaprzęg prowadził jego ukochany pies Balto. Gdy potężny podmuch wiatru przewrócił jego sanki, ładunek spadł w śnieg. Kassen musiał gołymi rękami przekopać śnieg, aby odnaleźć serum, odmroził sobie wówczas dłonie.

 Kaasen dotarł do Point Safety przed terminem 2 lutego o 3 rano. Następny maszer, Ed Rohn, wierząc, że Kaasen dotrze później, jeszcze spał. Kaasen postanowił nie budzić Rohna, ponieważ przygotowanie zaprzęgu potrzebuje czasu, a Balto i jego inne psy były w dobrej formie. Tak więc Kaasen przebył kolejne 40 km do Nome, docierając do miasta o 5:30. Ani jedna ampułka nie została zniszczona, a antytoksynę rozmrożono i przygotowano do podania.


https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gunnar_Kaasen_with_Balto.jpg

 Kassen i Balto

 

Trzy tygodnie później epidemia zaczęła słabnąć. Do tego czasu dotarła również pozostała partia 1 miliona sztuk, ponownie saniami.

 Wszyscy maszerzy i ich psy otrzymali listy pochwalne od prezydenta Calvina Coolidge'a. Leonhard Seppala i Gunnar Kaasen zostali sławni w całych USA, podobnie jak ich psy Togo i Balto.

Posąg Balto został wzniesiony w nowojorskim Central Parku w 1925 roku, dziesięć miesięcy po przybyciu Balto do Nome. Sam Balto był obecny przy odsłonięciu pomnika.

 

Jim.henderson, CC0, via Wikimedia Commons

Pomnik Balto w Nowym Jorku

 

W słynnym Serum Run udział wzięło 20 maszerów i około 150 psów zaprzęgowych, pokonując 1085 km w ciągu 5 dni. Dla upamiętnienia heroicznego biegu, każdego roku organizowany jest wyścig psów zaprzęgowych Iditarod Trail, który liczy sobie ponad 1000 km z Anchorage do Nome, odbywa się w śnieżycach, mrozie i przy silnych wiatrach. Wyścig był pierwotnie znany jako Iditarod Trail Seppala Memorial Race na cześć Leonhard Seppala, ale nazwa wyścigu została zmieniona na obecną, i pod taką odbywa się od 1972 roku.

 

 

źródła: http://www.alaskaweb.org/disease/1925serumrun.htm

https://en.wikipedia.org/wiki/1925_serum_run_to_Nome

 

Tagi:

historia ,  pies ,  ciekawostki , 

Kliknij, aby zamknąć artykuł i wrócić do strony głównej.

Polecane artykuły:

Podobne artykuły:

Powrót