Hyzop - biblijna roślina oczyszczająca

Jak czytamy w Starym Testamencie, król Dawid zobaczył w kąpieli nagą Batszebę, żonę jednego z jego dowódców. Zachwycony jej widokiem, postanawia ją uwieść. Batszeba zachodzi w ciążę, podczas gdy jej mąż jest na wojnie. Dawid wie, że wszystko wyjdzie na jaw. Trzeba więc, by dowódca zginął na polu bitwy i w ten sposób się go pozbyć. Ale wyrzuty sumienia nie zniknęły...

I własnie wtedy Dawid zwraca się wówczas do Boga Wszechmocnego i błaga, by ten oczyścił go hyzopem.

Scena z kąpieli Baszteby była natchnieniem dla Rembrandta. Czytajcie o tym:

Baszteba i Rembrandt

Jeszcze w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia nabożeństwa w kościołach rozpoczynały się pokropieniem przez kapłana wodą święconą wiernych, którzy w tym czasie powtarzali:

„Pokrop mnie, Panie, hyzopem, a stanę się czysty; obmyj mnie, a nad śnieg wybieleję…”

Hyzop (Hyssopus L.) to rodzaj roślin należący do rodziny jasnotowatych. Pochodzi z krajów śródziemnomorskich i Azji Mniejszej. Występuje około 5 gatunków tej rośliny. Niektóre z nich są uprawiane jako rośliny lecznicze lub przyprawy kuchenne. Hyzop występuje w Europie Południowej i Środkowej, Afryce Północnej, Azji Zachodniej, Ameryce Północnej i na Kaukazie. Gatunkiem typowym występującym również w Polsce jest hyzop lekarski, zwany również izapem lekarskim, józefkiem, józefką.

 

 

Hyzop lekarski (Hyssopus officinalis), bardzo popularny, głównie na obszarze południowej Europy i na Bliskim Wschodzie. Na obszarach Europy Środkowej, jako przyprawa, roślina nie jest prawie wcale używana. Nazwę tej rośliny odnaleźć można już w Biblii, ale w czasach starożytnych też o hyzopie pisano. Pisał o nim m.in. Pedanios Dioskurydes, grecki lekarz, farmakolog i botanik oraz Hipokrates, grecki lekarz, jeden z najwybitniejszych prekursorów współczesnej medycyny. Do Polski hyzop dotarł w XVI wieku dzięki zakonom benedyktynów i cystersów, którzy rozpowszechniali zioła i rośliny przyprawowe, uprawiając je w ogrodach przyklasztornych. 

 

Hyzop nie wymaga specjalnych gleb i nie jest wymagający. Roślina, to niewielki półkrzew, dorastający do 20-30 cm. Liście ma niewielkie, lancetowate. W okresie kwitnienia pojawiają się drobne kwiaty, najczęściej białe, niebieskawe lub różowe. Jest rośliną miododajną.

 

 

 

 

Ziele hyzopu ma lekko gorzkawy, korzenny smak i przyjemny, słodkawy zapach. Najbardziej aromatyczne są liście, które najczęściej są wykorzystywane zarówno świeże jak i suszone.

 

W kuchni hyzop lekarski nadaje się do przyprawiania sałatek mięsnych i rybnych. Z uwagi na jego właściwości, które przyczyniają się do łatwiejszego przyswajania ciężkostrawnych potraw, wykorzystuje się hyzop do przyprawiania smażonych dań mięsnych, wszelkich pieczeni,  potraw warzywnych, z fasolą i grochem na czele.  Przyprawia się nim potrawy z ziemniaków, sałatki i surówki warzywne. Wspaniale harmonizuje z selerem i pietruszką. Stosuje się go do peklowania mięs, a także w przemyśle konserwowym i monopolowym. Z ziela uzyskuje się olejek używany do produkcji wódek i win ziołowych. Francuski likier Chartreuse oparty jest na destylacje winnym i ekstraktach ze 130 różnych ziół, w tym z hyzopu. Przyprawa komponuje się również z twarogiem, serami i pasztetami. We Francji i we Włoszech często szczyptę przyprawy dodaje się do sosów, dressingów i majonezów.