W badaniu wzięło udział 48 osób, z których każdemu przydzielono partnera, który mógł wydać słyszalny dźwięk lub spowodować porażenie prądem. Niektórym powiedziano, że dana osoba może wybrać, czy zastosować wstrząs, czy dźwięk, innym powiedziano, że nie ma wyboru.
Chociaż napięcie wstrząsu elektrycznego było identyczne w obu grupach, ci, którzy myśleli, że ich partner dostarcza wstrząsy celowo, ocenili to doświadczenie jako znacznie bardziej bolesne. Co ciekawe, ci, którzy uważali, że wstrząsy nie zależą od woli partnera, przyzwyczaili się do nich, stopniowo kwalifikując je jako mniej bolesne.
Wyniki te wskazują, że nasze doświadczenie bólu, a prawdopodobnie także cierpienia, którego doświadczamy w jego rezultacie, zależy również od tego, czy wierzymy, że ktoś celowo spowodował nam ten ból. Ból umyślny jest nie tylko odczuwany z większą intensywnością, ale także pozostaje stabilny, podczas gdy możemy przyzwyczaić się do bólu niezamierzonego, zmniejszając dyskomfort, jaki generuje.
Psychologowie uważają, że ta różnica może wynikać z mechanizmu ewolucyjnego zaprojektowanego, aby zagwarantować nam przetrwanie. Im bardziej coś nas boli, tym większe prawdopodobieństwo, że zdamy sobie z tego sprawę i zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby znaleźć przyczynę i ją usunąć.
Jeśli jest to przypadkowe zdarzenie, najprawdopodobniej wystąpi tylko raz i nie będziemy musieli nic więcej z tym robić. Jeśli ktoś przez przypadek nas uderzył, prawdopodobnie to się więcej nie powtórzy.
Jeśli jednak jest to celowe działanie, prawdopodobnie nastąpi ponownie, więc nasz mózg musi zwrócić uwagę, aby jak najszybciej coś z tym zrobić. Aby upewnić się, że będziemy reagować, nie tylko zwiększa on nasz próg odczuwania bólu, ale go utrzymuje, ponieważ jest to oznaka zagrożenia dla naszego przetrwania.
Psychologowie są zdania, że podobne odczucia mamy w przypadku bólu psychicznego.
Jeśli uważamy, że ktoś zranił nas celowo, nasze emocjonalne cierpienie będzie większe, ponieważ będzie potęgowane poczuciem, że ktoś nas oszukał lub zdradził.
Źródło: Gray, K. & Wegner, D. M. The Sting of Intentional Pain
