By Krzysztof Blachnicki - own work in Inkscape, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1326037
Enneagram – system dziewięciu typów osobowości oparty na wykresie dziewięcioramiennej gwiazdy (z greckiego "ennea" – dziewięć, "gram" – znak), wprowadzony do cywilizacji zachodniej przez chilijskiego badacza Oscara Ichazo w 1970 roku. Według niego wywodzi się on z bliskowschodniej tradycji sufizmu.
Istnieją dwa główne nurty postrzegania tej typologii. Jeden z nich traktuje ją bardziej mistycznie (np. odwołania do kabalistycznego drzewa życia) lub czasem wręcz wróżbiarsko, podczas gdy drugi stara się przedstawić ją naukowo, często odnosząc się do innych systemów, np. typów Junga.
System zakłada, że każdy człowiek należy przez całe życie do jednego z typów osobowości i tylko w jego obrębie może się rozwijać. To, jaki filtr postrzegania świata charakteryzuje danego człowieka, zależy od tego, co w pierwszej kolejności zachwiało w dzieciństwie jego poczuciem bezpieczeństwa, która z emocji opanowała go najsilniej i - wskutek tego - jaki mechanizm obronny wykształcił on na samym początku.
Enneagram nie jest systemem zamkniętym. To model złożony z wzajemnie powiązanych linii i triad – połączonych w trójki typów przejawiających wspólne cechy. Każdy człowiek kryje w sobie możliwości wszystkich typów, jednak najsilniej związany jest z jednym z nich. Osobowość dorosłego człowieka nie jest podatna na gwałtowne zmiany, możliwe jest jednak pojawianie się u każdego z typów Enneagramu cech innych typów – od jego skrzydeł lub od tych, z którymi jest połączony linią na schemacie.
Gdy porównamy system Enneagramu z wiedzą na temat zaburzeń osobowości, tak jak uczyniła to Helen Palmer, rezultaty prezentując w książce zatytułowanej "Enneagram", możemy się dopatrzyć wielu analogii: Enneagram zakłada, że w momencie utraty zdolności do obserwacji samego siebie każdy z typów zaczyna przejawiać patologiczne zachowania. Enneagram nie jest schematem zaburzeń osobowości, a oprócz zachowań w stanie stresu opisuje też zachowania typów w stanie bezpieczeństwa lub normy. Porównanie to pomaga zrozumieć istotę podziału na typy.
