Rozwody zdecydowanie nie należą dziś do rzadkości. Potwierdzają to nie tylko nasze obserwacje, ale także dane. W pierwszym kwartale 2021 roku w Polsce zawarto 13,3 tysiąca małżeństw. W tym samym czasie aż 16 tysięcy par podjęło decyzję o rozwodzie.
To bez wątpienia trudne przeżycie, które dotyka nie tylko małżonków, ale także ich dzieci. Konieczne jest więc podjęcie takich decyzji, które sprawią, że dziecko w jak najmniejszym stopniu ucierpi na rozwodzie swoich rodziców.
W związku z tym pojawiają się dwie kwestie, które często rodzą wątpliwości rozwodników – są to alimenty i opieka nad dzieckiem. Omawiamy je w poniższym artykule.
Przede wszystkim warto zdawać sobie sprawę, że w przypadku rozwodu rodzice mogą we własnym zakresie porozumieć się co do opieki nad dziećmi. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie - pod warunkiem, że jest ono zgodne z dobrem potomka.
Dopiero w przypadku, gdy takie porozumienie nie zostało zawarte, sąd rozstrzyga o tym, jak będzie sprawowana opieka nad dzieckiem. Ma on w tym zakresie kilka możliwości:
- Powierzyć władzę rodzicielską obojgu rodzicom.
- Powierzyć władzę rodzicielską jednemu z rodziców, natomiast drugiemu ograniczyć ją do określonych praw i obowiązków względem dziecka.
- Pozbawić władzy rodzicielskiej lub zawiesić ją u jednego lub u obojga rodziców - jeżeli sąd uzna, że jest to zgodne z dobrem dziecka.
Co ważne, artykuł 58. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi również, że rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
Planujesz rozwód? Artykuły i porady rozwodowe znajdziesz na: https://www.kancelariagig.pl/category/rozwody/
Pełnia władzy rodzicielskiej – jak może wyglądać podział opieki?
Podział opieki w większości przypadków zależy od wspomnianego już porozumienia rodziców. Zazwyczaj reguluje ono następujące kwestie:
- miejsce zamieszkania dziecka,
- kontakty z dzieckiem (ich częstotliwość, miejsce itd.),
- sposób podejmowania decyzji dotyczących dziecka,
- sposób ponoszenia kosztów utrzymania,
- sposób rozstrzygania sporów dotyczących dziecka.
Opieka naprzemienna
Warto zdawać sobie sprawę, że powierzenie obojgu rodzicom władzy rodzicielskiej nie jest równoznaczne z ustanowieniem tzw. opieki naprzemiennej.
Polega ona na czasowym przebywaniu dziecka i sprawowaniu nad nim opieki na zmianę przez jednego rodzica, a następnie przez drugiego. Takie rozwiązanie sprzyja budowaniu równej relacji dziecka z obojgiem rodziców.
Warto mieć jednak na uwadze, że sąd nie przychyli się do takiego rozwiązania, jeżeli uzna, że nie przemawia za tym dobro dziecka.
Jak mówi nam Łukasz Głębocki, adwokat z Pruszkowa zajmujący się prawem rodzinnym, może stać się tak w sytuacji, gdy rodzice mieszkają w dużych odległościach od siebie (np. różnych miastach czy krajach) lub gdy są ze sobą poważnie skonfliktowani.
Jak sąd ustala kontakty z dzieckiem?
W końcowym rozstrzygnięciu sprawy rozwodowej sąd orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Dotyczy to zarówno osobistego przebywania z dzieckiem, jak i prowadzenia korespondencji czy korzystania z innych środków porozumiewania się na odległość (telefon, komunikatory). Jeżeli stosunki pomiędzy samymi rodzicami, a także rodzicami i dzieckiem są poprawne, zazwyczaj sąd przystaje na osobiste kontakty rodzica niemieszkającego z potomkiem.
Jak podkreślaliśmy już niejednokrotnie, podczas ustaleń sąd kieruje się przede wszystkim dobrem dziecka. Może on orzec co do:
- Miejsca realizacji spotkań z dzieckiem – sąd może sprecyzować, czy będą się one odbywać w miejscu zamieszkania potomka czy może poza nim.
- Obecności obojga rodziców. Sąd może ustalić, że kontakty z dzieckiem będą odbywać się w obecności drugiego rodzica lub pod jego nieobecność.
- Częstotliwości kontaktów.
W praktyce orzeczenie sądu może wyglądać następująco:
Rodzic będzie miał prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem, pod nieobecność drugiego rodzica, w każdy I i III weekend miesiąca. Będzie odbierać on dziecko z miejsca zamieszkania w piątek o godz. 18.00 i w to samo miejsce przywozić w niedzielę o godz. 19.00.
Alimenty po rozwodzie i ich wysokość
Opieka nad dzieckiem to nie jedyna kwestia, która wymaga ustalenia w trakcie rozwodu. Kolejną są alimenty. Są to świadczenia, których celem jest zapewnienie środków utrzymania, wychowania i wykształcenia dzieciom.
W każdej sprawie rozwodowej sąd obligatoryjnie orzeka wysokość alimentów płaconych przez każdego z rodziców. Oczywiście małżonkowie również w tym zakresie mogą zawrzeć porozumienie, które sąd będzie respektować.
Jeżeli rodzice nie dojdą do porozumienia, wysokość świadczeń na rzecz potomka jest określana przez sąd. Zależy ona od wielu czynników, jednak przede wszystkim są to usprawiedliwione potrzeby dziecka (a więc przede wszystkim koszty jego utrzymania, leczenia, rozrywki czy edukacji) oraz zarobkowe i majątkowe możliwości rodzica.
Podsumowanie
Wszelkie kwestie związane z opieką nad dzieckiem po rozwodzie są ustalane przede wszystkim w trosce o dobro dziecka.
Warto wiedzieć, że przepis art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.
