Profesor Javier Alonso López z Uniwersytetu Madryckiego, filolog semicki, historyk i biblista, w swoim obszernym artykule „Cuándo nació Jesús de Nazaret?” („Kiedy urodził się Jezus z Nazaretu”), szczegółowo objaśnia zawiłości dotyczące ustalenia tak czasu jak i miejsca urodzin Jezusa.
Javier Alonso López podaje, że skąpe informacje na ten temat pochodzą tylko z dwóch tekstów, Ewangelii Mateusza i Łukasza, napisanych w przybliżeniu między 80 a 90 pierwszym rokiem naszej ery; to znaczy około pięćdziesiąt lat po śmierci Jezusa i około osiemdziesiąt po wydarzeniach związanych z jego narodzinami. Najstarsze teksty Nowego Testamentu, siedem listów Pawła uważanych za autentyczne (1 do Tesaloniczan, do Galicjan, do Filipian, do Filemona, 1 i 2 do Koryntian i Rzymian) oraz najstarsza ewangelia, Ewangelia Marka, nie dostarczają żadnych informacji na ten temat.
Relacje z tak zwanych Ewangelii dzieciństwa, Mateusza (rozdziały 1 i 2) oraz Łukasza (rozdziały 1-3), dają nam dwie podpowiedzi: pierwsza, która pojawia się w Ewangelii Łukasza 1.5 i Mateusza 2.1, potwierdza że Jezus urodził się w czasach króla Heroda Wielkiego (40-4 pne), a druga, w Łk 2,1-2, że jego narodziny odbyły się podczas spisu, który August Kwirynus przeprowadził w rzymskiej prowincji z Syrii, o którym pisał również Flawiusza Józef, żydowski historyka z I wieku naszej ery.
Wiadomo jednak, że Kwirynus był jedynym gubernatorem prowincji Syrii (która w tym czasie obejmowała już Judeę) w 6 roku naszej ery. Tak więc dwie te dwie informacje – podkreśla Javier Alonso López - panowanie Heroda i spis ludności Kwiryna, są nie do pogodzenia z chronologicznego punktu widzenia.
Inni badacze, określając czas, w którym narodził się Jezus, powołują się na Talmud. Talmud opisuje szczegóły rotacji grup pasterzy, począwszy od 1 dnia miesiąca Nisan, a z Biblii wiemy, że stada podczas narodzin Jezusa były wtedy na polu. „ W tej samej krainie przebywali pod gołym niebem i strzegli nocą swych trzód” czytamy w Ewangelii wg św. Łukasza. Książka "Życie codzienne w Palestynie w czasach Chrystusa", której autorem jest Rops-Daniel Henri, mówi nam o tym, że „stada przebywały pod gołym niebem. Wyprowadzano je na tydzień przed Paschą (pod koniec marca), a przepędzano z powrotem (...) w połowie listopada”. Dodaje też, że „zimowały w owczarniach, a szczegół ten wystarcza do stwierdzenia, że tradycyjna data Bożego Narodzenia, obchodzonego w zimie, nie może być dokładna, skoro Ewangelia mówi, że pasterze przebywali w polu”.
Obliczenie daty narodzin Jezusa odnosi się również do narodzin Jana Chrzciciela, który został wysłany na Ziemię, aby przygotować drogę dla Mesjasza . John O. Reid w artykule „ Cuándo nació Jesús” – „Kiedy urodził się Jezus” podaje sposób tych obliczeń - Z relacji ewangelicznych jasno wynika, że Jan urodził się około pół roku przed narodzinami Jezusa. Okazuje się więc, że Jan musiał zostać poczęty w pierwszej połowie roku 5 p.n.e., zaś Chrystus urodził się w 4 roku p.n.e. Stosując zawiłe obliczenia, badacze wyliczyli, że Elżbieta. Matka Jana, prawdopodobnie poczęła syna pomiędzy 18 czerwca do 1 lipca 5 p.n.e.
Na podstawie tych informacji badacze obliczają, kiedy poczęła syna Maria. Było to w szóstym miesiącu ciąży Elżbiety, czyli w grudniu. Tak więc Jan Chrzciciel urodził się wiosną 4 roku p.n.e, prawdopodobnie między 18 a 31 marca. A w związku z tym, czas narodzin Jezusa miał miejsce między 16 a 29 września.
Dodatkowym dowodem na to jest fakt, że Józef i Maria musieli szukać schronienia w stodole lub stajni, jaskini czy grocie, ponieważ karczmy były pełne . John O. Reid wyjaśnia, iż oznacza to, że do Jerozolimy i okolicznych miast zaczęli przybywać pielgrzymi z całego świata. Tym samym rozpoczął się już jesienny sezon festiwalowy. Podobnego napływu pielgrzymów nie byłoby w grudniu.
Czy jednak było to Betlejem? Czy tam Jezus przyszedł na świat w skromnej stajence? Javier Alonso López twierdzi, że Łukasz mógł zamieścić wzmiankę o spisie ludności w Ewangelii, by można było wytłumaczyć obecność Józefa i Maryi daleko od ich miejsca zamieszkania w Galilei i uzasadnić ich podróż do Betlejem, tylko po to, aby spełnić słowa proroka Micheasza, który twierdził, że Mesjasz narodzi się w rodzinnym mieście króla Dawida. Nie było też najprawdopodobniej żadnej rzezi niewiniątek.
- Kiedy mędrcy ze Wschodu pojawiają się przed Herodem, aby zapytać go o noworodka, król, przerażony możliwością utraty tronu, nakazuje zamordowanie wszystkich dzieci poniżej drugiego roku życia w Betlejem. Zaskakujące jest jednak, że Flawiusz Józef, zagorzały wróg Heroda Wielkiego, nie odnotowuje tego faktu w swoich pracach, kiedy tak bardzo dokładał wszelkich starań, aby po kolei przytaczać wszystkie zbrodnie przypisywane monarsze idumejskiemu. - pisze Javier Alonso López - Jak wyjaśnić pominięcie takiego bestialskiego czynu? Tylko tym, że nigdy się nie wydarzył.
Javier Alonso López podkreśla, że oprócz tych wzmianek w tak zwanych Ewangeliach Dzieciństwa Mateusza i Łukasza, wszystkie wskazówki w pozostałych tekstach Ewangelii pokazują na inne miejsce urodzenia Jezusa niż Betlejem: Jezus urodził się prawdopodobnie w Galilei, około trzysta kilometrów na północ od Jerozolimy.
Mamy więc wrzesień i Galileę. Nie ma ani żadnego grudnia, ani stajenki w Betlejem. Skąd tyle nieścisłości?
Javier Alonso López jest zdania, że kwestia dokładnej daty narodzin Jezusa niewiele martwiła pierwszych chrześcijan pierwszego i drugiego wieku naszej ery, a ustalenie jej na 25 grudnia było wyłącznie kwestią polityki religijnej.
W cesarskim Rzymie odbywały się dwie uroczystości, które zbiegały się z ostatnimi tygodniami roku. Pierwszą, między 17 a 23 grudnia, były Saturnalia, które obchodzone były na cześć Saturna, boga opiekuna plonów i świętowały zakończenie prac na polu do następnej wiosny Było to kilka dni publicznych zabaw, przyjęć, dekoracji roślinami domów, wymiany prezentów i pewnej moralnej pobłażliwości, do tego stopnia, że panowie i niewolnicy przybywali, aby w tych dniach wymieniać się rolami i obowiązkami. Saturnalia były świętami, które były bardzo lubiane, więc ich tłumienie, gdy Imperium przeszło na chrześcijaństwo, wydawało się bardzo pożądane.
Święto zbiegało się z przesileniem zimowym, w którym to momencie dni znów zaczęły się wydłużać, kończąc okres „ciemności” i otwierając drogę do coraz większej radości ze słońca. Pod koniec Saturnaliów, a konkretnie 25 grudnia, był dzień na świętowanie narodzin Niepokonanego Słońca.
- Tak czy inaczej, kiedy od 325 roku n.e. całe imperium przyjęło chrześcijaństwo jako religię oficjalną, zaczęto pogańskie daty zastępować datami chrześcijańskimi – pisze Javier Alonso López. - I tak w 350 roku naszej ery papież Juliusz I zasugerował, że narodziny Jezusa powinny być obchodzone 25 grudnia, a cztery lata później jego następca Liberio oficjalnie ogłosił ten dzień jako święto. W końcu jaka jest lepsza data na upamiętnienie narodzin „prawdziwego słońca”, którym był Jezus, niż już istniejąca data Niepokonanego Słońca?
Magdalena Gorostiza
źródła https://www.despertaferro-ediciones.com/2020/cuando-nacio-jesus-de-nazaret/
https://www.cgg.org/index.cfm/library/article/id/1536/cuando-nacio-jesus.htm
