Jedną z teorii jest pochodzenie takich obrazów przyjęciem przez chrześcijański kult ludowy w pierwszych wiekach elementów ikonograficznych i atrybutów starożytnych bóstw płodności, których twarze były wykonane z kości słoniowej (materiału, który po utlenieniu ciemnieje) takie jak Izis, Cybeles i Artemida.
Czarna Madonna ma również korzenie w Biblii. Na niektórych czarnych dziewicach widnieje napis: „Nigra sum sed formosa”, co oznacza „Jestem ciemna, ale piękna”, a co jest nawiązaniem do Pieśni nad pieśniami 1: 5.
„5 Śniada jestem, lecz piękna,
córki jerozolimskie,
jak namioty Kedaru,
jak zasłony Szalma.
6 Nie patrzcie na mnie, żem śniada,
że mnie spaliło słońce.
Synowie mej matki rozgniewali się na mnie,
postawili mnie na straży winnic:
a ja mej własnej winnicy nie ustrzegłam.”
Bibilia Tysiąclecia
Istnieją też teorie, że ciemny kolor postaci Matki Boskiej wynika z faktu, że reprezentuje ona ziemię, z której rodzi się życie, a zatem czarny kolor reprezentuje zapłodnioną ziemię - źródło wszelkiego życia Na Ziemi. Większość tych obrazów ma cechy wspólne: twarz bez wyrazu, rysy orientalne, ezoteryczne spojrzenie, które urzeka patrzącego. Ich pozycja może się różnić w zależności od czasu wykonania, większość z nich siedzi w stylu romańskim, kobiety gotyckie stoją. Mogą być wyrzeźbione w drewnie lub czarnym kamieniu, inne są pomalowane na ciemny kolor.
Dziewica z Regli
Kult czarnych dziewic odnajdziemy też w Ameryce, podbijanej przez Hiszpanów. Tam znajdziemy czarne dziewice Starego Świata, które wyłoniły się z chrześcijańsko-pogańskiego synkretyzmu religijnego, a które bywało, że przechodziły przez identyfikację z miejscowymi boginiami, takimi jak choćby Jemayá, jak słłynna kubańska czarna Dziewica z Regli (La Virgen de Regla).
Według kilku źródeł Dziewica z Regli pochodzi z Afryki. Mówi się, że została wyrzeźbiona w IV wieku naszej ery z ciemnego drewna, podobnie jak skóra Afrykańczyków, na polecenie św. Augustyna, biskupa Hippony, urodzonego na tej ziemi, po objawieniu, w którym abnioł nakazał mu stworzyć taka postac. Nazwa, która została wyryta u stóp figury, została wymazana i zapomniana, ale mówi się, że została nazwana „Virgen de la Regla de San Agustín” lub „Virgen de la Regla”, ponieważ pod jej pieczą znajdują się zakony augustianie. .
Na Kubie dziewicę zaczęto czcić od 1687 roku, przedstawiona była na obrazie olejnym, znajdującym się w pierwszej pustelni, zbudowanej w ówczesnym Guaicanamar. zniszczonej przez cyklon w 1692 roku. W 1696 r. Kastylijczyk Don Pedro de Aranda y Evellaneda przywiózł figurę Czarnej Dziewicy ze swojej pierwszej podróży do Hiszpanii.
Nastąpiło też połączenie matki Boskiej z boginią Yemayá, która dla wyznawców religii yorubas jest matką wszystkich dzieci na ziemi, reprezentującą macierzyństwo i płodność.
Ten synkretyzm narodził się ponieważ niewolnicy zostali zmuszeni do przejścia na religię katolicką i poprzez czczonych przez nią świętych, oddawali cześć swoim afrykańskim bogom.
Jednak choć kubańska Matka Boska ma czarną twarz, Jezus jest biały, gdyż w wielu kulturach uważano, że ciemny kolor nie przystoi Synowi Bożemu.
Matka Boska Częstochowska
Nasza rodzima Matka Boska Częstochowska, zwana też Czarną Madonną, jest również obiektem kultu katolików.
Obraz przedstawia Matkę Boską na wzór ikon cerkiewnych. Dziewica Maryja ukazana jest jako „Hodegetria” („Ta, która wskazuje drogę”). Na ikonie Dziewica odwraca od niej swoją uwagę, wskazując prawą ręką na Jezusa jako źródło zbawienia. Z kolei Dzieciątko wyciąga prawą rękę w stronę obserwatora na znak błogosławieństwa, podnosząc książkę z Ewangelią w lewej ręce.
Historia obrazu otoczona jest licznymi legendami. Według jednej z nich miał go namalować św. Łukasz Ewangelista na deskach stołu w domu Maryi w Jerozolimie. Badanie wykazały jednak, że obraz powstał we Włoszech w XIV wieku, a jego twórca jest nieznany.
To od wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej pochodzi wizerunek Erzulie Dantor, bogini miłości, seksu i sztuki w religii voodu. Przywiezione podobizny Czarnej Madonny na Haiti przez polskich żołnierzy walczących po obu stronach Rewolucji, zainspirowały miejscowych twórców.
La Moreneta
W Hiszpanii jednym z najbardziej znanych wizerunków ciemnej madonny jest romańska figura popularnie zwana „La Moreneta” (po hiszpańsku moreno oznacza ciemny), czyli Matka Boska z Montserrat w Katalonii. Według legendy została wyrzeźbiona w pierwszych latach chrześcijaństwa w Jerozolimie przez świętego Łukasza i przywieziona do Katalonii przez świętego Piotra. W VIII wieku została ukryta przed Maurami. Odnaleziono ją pod koniec IX wieku. Figura ta miała znajdować się przez kilka stuleci w grocie, znanej dziś jako „Santa Cueva”, aż do czasu, kiedy pasterze usłyszeli niebiański głos dochodzący z jaskini, podeszli i zobaczyli światło i znaleźli Dziewicę z Montserrat. Chcieli ją zabrać w pobliże Manresy, ale gdy przechodzili obok obecnego Sanktuarium, figura nie dała się ruszyć z miejsca, pokazując, że właśnie tam chce zostać. Badania wykazały jednak, że figura pochodzi z drugiej połowy XII wieku.
W Hiszpanii są też inne czarne dziewice zwane „morenas”, takie jak Dziewica z Guadalupe, Dziewica z Lluc (Majorka), Dziewica z Candelarii (Teneryfa) czy Dziewica z Argeme.
https://www.elsantuariodelalba.com/2015/03/18/culto-a-nuestra-senora-la-virgen-negra/
