Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis) jest jedną z najdawniej uprawianych w Polsce roślin doniczkowych. Ten wiecznie zielony krzew pochodzi z regionu Morza Śródziemnego, gdzie występuje w stanie dzikim. Nazwa „ros marinus” znaczy po łacinie „morska rosa” (rośnie na wybrzeżu).
TROCHĘ HISTORII
O powstaniu krzewu rozmarynowego mówi grecka legenda. Leukothoe, córka perskiego króla Orchamosa, była tak piękna, że zakochał się w niej sam Helios, bóg słońca. Porzucił dla niej wszystkie swoje kochanki, w tym jej siostrę Klytię. Ta z zazdrości doniosła ojcu o romansie siostry, który kazał Leukothoe żywcem pogrzebać. Helios nie zdążył przybyć jej na czas z pomocą, ale sprawił, że z grobu wyrósł krzew rozmarynu, pięknie zielony i pachnący. Klytia zaś straciła życzliwość boga słońca i zrozpaczona przez dziewięć dni i nocy bez jedzenia i picia siedziała na skale, wpatrzona w twarz Heliosa. Po dziewięciu dniach zamieniła się w kwiat słonecznika, który zawsze musi być skierowany ku słońcu.
W Egipcie był rozmaryn ważnym ziołem dla rytualnych kadzideł. W Belgii jest symbolem życia; tutaj nie bocian przynosi dzieci, ale znajduje się je w krzewach rozmarynu właśnie.
Rozmaryn towarzyszy człowiekowi przez całe życie. Zielone gałązki wkładano zmarłemu do trumny. Wdychanie podczas snu zapachu rozmarynu miało chronić przed złymi snami. Był też skuteczną bronią przed czarami. Alchemicy wykorzystywali rozmaryn do stworzenia panaceum – leku na wszelkie choroby.
W Średniowieczu był rozmaryn wysoko cenionym ziołem w kuchni. Również dzisiaj odgrywa ważną rolę w sztuce kulinarnej Francji i Włoch.
LEGENDY
- Według legendy, podczas ucieczki Świętej Rodziny do Egiptu, Maria rozłożyła swój płaszcz na krzewie rozmarynu. Białe kwiaty zabarwiły się na Jej cześć na błękit nieba i od tamtej pory rozmaryn kwitnie na niebiesko.
- Inna legenda głosi, że głównym składnikiem pierwszych perfum, będących kombinacją alkoholu i olejków eterycznych, zwanych „wodą węgierską”, był właśnie rozmaryn. Perfumy podarowano królowej węgierskiej Elżbiecie w 1370 roku, aby zachować jej wieczną urodą. Również „woda kolońska” zawiera olejek rozmarynowy.
ROZMARYN – ROŚLINA LECZNICZA
Zwykle do celów leczniczych stosuje się liście rozmarynu, ale również kwiaty zawierają wiele cennych składników i również mogą być używane. Ziele rozmarynu oraz olejek rozmarynowy zwierają olejki o działaniu antyseptycznym, odświeżającym, pobudzającym, poprawiającym trawienie, wzmacniającym pamięć. Można stosować rozmaryn wewnętrznie w postaci herbatek, mieszanek ziołowych i nalewek. Olejek eteryczny powinno się stosować tylko zewnętrznie, ponieważ jest zbyt mocny i mógłby podrażnić żołądek.
- Układ krążenia
Rozmaryn jest jedną z nielicznych roślin, która potrafi wzmacniać niskie ciśnienie krwi. To działanie przeciwko niskiemu ciśnieniu następuje poprzez wzmocnienie serca i układu krążenia, natomiast wysokie ciśnienie krwi nie staje się przez to wyższe.
Także dolegliwości serca na tle nerwowym oraz zaburzenia rytmu pracy serca można leczyć rozmarynem.
- Układ trawienny
Dla wzmocnienia układu trawiennego oraz zlikwidowania wzdęć można pić napar z rozmarynu albo stosować rozmaryn, jako przyprawę do potraw. Poprawia też apetyt i leczy dolegliwości żołądkowe.
- System nerwowy
Rozmaryn jest szczególnie godny polecenia dla wzmocnienia nerwów. Można nim łagodzić również bóle głowy i migrenę. W tym celu można przyjmować rozmaryn doustnie albo stosować zewnętrznie, na przykład nacierając czoło rozcieńczonym olejkiem. Działa odprężająco i uspakajająco.
- Dolegliwości kobiece
Rozmaryn jest pomocny w przypadku przewlekłych miesiączek oraz w łagodzeniu bólu. Uwaga! Rozmarynu nie powinny używać kobiety w ciąży.
- Dolegliwości skórne
Rozmaryn posiada cenne właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwzapalne. Może być stosowany w przypadkach egzemy, hemoroidów, a także przeciwko wypadaniu włosów.
ROZMARYN W KUCHNI
Charakterystyczny, ostro-gorzki aromat liści rozmarynu szczególnie pasuje do dań mięsnych. Włosi dodają ziela do pieczonego mięsa, a także doprawiają rozmarynem zupy i sosy. Niegdyś dodawano rozmaryn do piwa i wina.
ROZMARYN – ROŚLINA MIŁOSNA
- Rozmaryn, „morska rosa”, był w swojej greckiej ojczyźnie poświęcony bogini Afrodycie. Z aromatycznych liści Grecy przygotowywali wino; pić „rozmarynowe wino” znaczyło u nich tyle, co „mieć romans”.
- Od czasów Karola Wielkiego (IX wiek) stał się rozmaryn w Europie symbolem miłości i wierności. Potem z rośliny-symbolu wierności przemienił się rozmaryn w kwiat weselny. Anna von Kleve, wychodząc za mąż za Henryka VIII (1540 r.) miała na głowie koronę z rozmarynu, którego dopiero z czasem zastąpił mirt.
- Każdy, kto dotknął kwitnącej gałązki rozmarynu, miał się wkrótce zakochać i ożenić. Mężczyzna, który był niewrażliwy na zapach rozmarynu, nie był też zdolny do prawdziwej miłości kobiety.
- Jeśli wierzyć starym francuskim księgom zielarskim, rozmaryn „wyostrza męskie spojrzenie na urok kobiety”. Ta sama właściwość może być też użyteczna, kiedy ukochany/ukochana chce odejść: dzięki rozmarynowi łatwiej jest dostrzec ewentualne wady drugiej osoby, co ułatwia rozstanie…
Co ciekawe, rozmaryn, którego ojczyzną są ziemie nad Morzem Śródziemnym, zadomowił się od dawna także w Polsce. I to nie tylko w doniczkach: rozwija się nawet w jednej z najpopularniejszych polskich pieśni wojskowych z czasów I wojny światowej…
Test i foto olabloga.pl
