Witamina B12 - do czego jest potrzebna?
Witamina B12 lub inaczej czerwona witamina, bierze udział w wielu złożonych procesach zachodzących cały czas w ludzkim organizmie. Przede wszystkim, niezbędna jest do funkcjonowania układu nerwowego, pokarmowego i krwionośnego. Jej zadaniem jest również uczestnictwo w metabolizmie białek oraz tłuszczów, wspomaga wytwarzanie czerwonych ciałek krwi i hormonu szczęścia - serotoniny. Witamina B12 bierze udział w kształtowaniu łożyska i jest również kluczowa do prawidłowego rozwoju płodu.
Niedobór witaminy B12 - czym się objawia?
Drażliwość, poirytowanie, nadmierna senność i osłabienie to typowe objawy, które towarzyszą niedoborom witaminy B12. Dowiedziono również, że zbyt niska jej podaż w diecie może prowadzić do stanów depresyjnych czy zaburzeń świadomości. Osoby z deficytem witaminy B12 mogą cierpieć na anemię (zbyt małą ilość czerwonych ciałek krwi transportujących m.in. tlen), zaburzenia miesiączkowania, osłabienie układu immunologicznego i pojawianie się licznych stanów zapalnych (w jamie ustnej, na błonach śluzowych, na skórze). Drżenie powiek, problemy ze złapaniem oddechu, poczucie niewyspania oraz sucha skóra to również wskazania do oznaczenia witaminy B12 w surowicy krwi.
Co ważne, niedobory witaminy B12 nie są widoczne "od razu". Związek ten ma zdolność do magazynowania się w nerkach i wątrobie - dlatego dopiero po wyczerpaniu się zapasów z tych organów mogą pojawić się wymienione wyżej objawy.
Suplementacja witaminy B12 - kiedy warto?
Przede wszystkim, suplementacja witaminą B12 powinna być bezwzględnie włączona u wszystkich osób, które nie spożywają produktów odzwierzęcych, czyli będących na diecie wegańskiej. Specjaliści nie są zgodni co do tego, czy również wegetarianie (spożywający sery i jajka) również powinni po nią sięgać - w tym przypadku wskazane jest regularne oznaczanie poziomu tej witaminy we krwi.
Jak się jednak okazuje, nie tylko osoby deklarujące przebywanie na diecie wegańskiej i wegetariańskiej obciążone są ryzykiem deficytu witaminy B12. Z badań wynika, że blisko 40% populacji europejskiej jest zagrożonych deficytem kobalaminy, a nawet 10% wykazuje już wspomniane objawy niedoborów. Związane jest to głównie z nowoczesnym trybem życia, nieodpowiednio kształtowaną dietą oraz zażywaniem leków OTC bez nadzoru lekarza.
Należy również pamiętać, że niedobory witaminy B12 dotyczą w równym stopniu osób dorosłych, jak i dzieci, które ze względu na neofobie żywieniowe (etap rozwoju dziecka, w którym przejawia niechęć do konkretnych produktów) są szczególnie narażone na wyczerpanie swoich zapasów kobalaminy.
Skąd się biorą niedobory witaminy B12?
Witamina B12 znajduje się przede wszystkim w produktach odzwierzęcych, takich jak mięso, jaja, ryby, produkty mleczne. Jednak samo spożywanie tych produktów niekiedy może nie wystarczać do tego, aby pokryć nasze dzienne zapotrzebowanie na kobalaminę. Winę za to ponosi wiele czynników, np. osłabienie wchłaniania kobalaminy notowane jest w przypadku zażywania niektórych leków (np. preparatów na zgagę, metforminy, kolchicyny, kwasu acetylosalicylowego). Poddawanie produktów zawierających witaminę B12 obróbce termicznej zmniejsza jej ilość w posiłku nawet o... 97%! Co ważne, kobiety będące w ciąży i karmiące piersią mają większe zapotrzebowanie na witaminę B12 - jeśli nie są w stanie zwiększyć jej podaży w diecie, powinny rozważyć suplementację.
Jeśli jednak kobalaminy dostarczamy naszemu organizmowi wystarczająco dużo w diecie, a mimo to wykazujemy objawy niedoboru, warto sprawdzić, czy nie cierpimy z powodu przewlekłej choroby. Osoby "z natury" mniej wchłaniające witaminę B12 z pożywienia to osoby chorujące na celiakię i chorobę Leśniowskiego-Crohna.
Innym często wymienianym czynnikiem wpływającym na obniżenie przyswajania witaminy B12 jest nadmierne spożywanie alkoholu a także zaburzenia odżywiania (bulimia, anoreksja).
Jak suplementować witaminę B12?
Warto pamiętać, że zażywanie jakichkolwiek suplementów powinno być poprzedzone konsultacją z lekarzem prowadzącym. W przypadku witaminy B12 ważne jest dokładne dopasowanie dawki do naszego indywidualnego zapotrzebowania. Kiedy zostanie ono ustalone (na podstawie badania z krwi), możemy poszukać odpowiedniego preparatu. Najlepiej sięgać po suplementy sprawdzonej jakości, takie jak np. Vitaspirint b12. Witamina B12 nie musi być zażywana w szczególny sposób, jednak warto nie łączyć jej z kawą czy herbatą. Tabletki najlepiej popijać szklanką wody, 20 minut po średnio obfitym posiłku.
