Pełnoziarniste pieczywo. płatki zbożowe, kiełki jęczmienia - to dla wielu dietetyków samo zdrowie. Niestety, nie zawsze i nie dla każdego. Gluten zawarty w tych produktach działa podstępnie robiąc nam różne szkody. Wysypki, niezidentyfikowane obrzęki, złe samopczucie i długa lista chorób różnego typu mogą mieć absolutnie związek z glutenem, jeśli ktoś jest nadwrażliwy na ten rodzaj białka. A takich osób jest coraz więcej...
Gluten to frakcje białka, występujące w zbożach chlebowych: pszenicy, życie, owsie, jęczmieniu oraz orkiszu. Spożywamy go każdego dnia w pieczywie, makaronie, części kasz, ciastkach, ale nie tylko. Gluten uzależnia i powoduje wzrost apetytu. Dlatego producenci żywności dodają go nawet wtedy, gdy wcale nie byłby potrzebny. Jest w praktycznie każdym daniu gotowym, w większości wędlin, a nawet w nabiałach, które są zagęszczane mąką.
Być może reakcje na gluten rozpoczęły się już prawdopodobnie z chwilą wprowadzenia zbóż glutenowych do naszego jadłospisu ok. 10 tys. lat temu, kiedy to porzuciliśmy życie wędrowców i zaczęliśmy się osiedlać, a także uprawiać zboża. Ale znawcy tematu twierdzą, że prawdziwą zmorą naszych czasów stały się genetycznie modyfikowane zboża, które zawierają coraz więcej glutenu. I o ile nasze organizmy przyswajały zboża hodowane do lat 50-tych ubiegłego wieku, o tyle wraz z GMO mają z tym coraz więcej problemu.
Szacuje się, że 9-17% populacji może mieć problemy z glutenem w różnych mechanizmach:
•autoimmunizacyjnym: celiakia, choroba Duehringa i glutenowa ataksja;
• alergicznym: alergia wziewna, pokarmowa, kontaktowa;
• immunologicznym, ale nie związanym z poprzednimi: nadwrażliwość na gluten i w ramach niej wiele chorób, m.in. autyzm, neuropatia glutenowa, encefalopatia glutenowa, padaczka glutenowa i wiele innych.
Celiakia
Została po raz pierwszy opisana w 100 r. n.e. przez greckiego lekarza. W 1953 roku połączył ją z glutenem holenderski pediatra Dicke. Przez długi czas uznawano, że to choroba małych dzieci i że dzieci z niej...wyrastają. Okazuje się jednak, że nie zawsze to prawda. Problemy z glutenem mogą objawić się nawet w późniejszym wieku. Podobno tyko 5 procent chorych wie, że ma celiakię...
Mogą być to dolegliwości:
• gastrologiczne: bóle brzucha, żołądka, wzdęcia, przelewanie w jelitach, biegunki;
• neurologiczne: drętwienia części ciała, zaburzenia chodu, zaburzenia mowy, silne bóle głowy;
• psychiatryczne: depresja, schizofrenia;
• ginekologiczne: niepłodność, poronienia i wiele innych.
Choroba Duehringa
Choroba Duehringa to pęcherzykowate, swędzące zmiany umieszczone symetrycznie. Najczęstsze lokalizacje to łokcie, kolana i pośladki, ale może pojawić się w każdym miejscu na skórze. Częstość występowania wynosi od 1-6 na 10 tys. osób. Typowe jelitowe objawy ma tylko 10% pacjentów, choć u 65-75% stwierdza się zanik kosmków jelitowych, a więc niedobory pokarmowe. U większości widoczne są inne nieprawidłowości (np. podniesione enzymy wątrobowe, anemia, niski poziom żelaza, przewlekłe zmęczenie, inne)
Glutenowa ataksja
Choroba o podłożu autoimmunizacyjnym. Charakteryzuje się niszczeniem móżdżku i spowodowaną tym ataksją. Szacuje się, że blisko 40% pacjentów z ataksją cierpi na ataksję glutenową i wykazuje podniesiony poziom przeciwciał przeciwgliadynowych.
Alergia na gluten
Czasami mówi się o alergii na pszenicę. Jest to IgE - zależna alergia, w której skutki ekspozycji na gluten występują po minutach lub godzinach i zależą od drogi podania, mogą bowiem dotykać układu oddechowego, pokarmowego oraz skóry.
Częstość występowania tego rodzaju alergii jest różna, w zależności od źródła, i szacowana jest na od 0,5-9%!
Nadwrażliwość na gluten
Jest to nowa choroba zdiagnozowana i nazwana 3 lata temu. Niewiele osób jest świadomych jej istnienia. I niewiele osób wie, że może ona wywoływać choroby, które pozornie z glutenem nie mają nic wspólnego. Wiliam Davies w Życiu bez pszenicy wylicza cała listę takich schorzeń. Znajdziecie ją tu: https://www.kobietaxl.pl/zdrowie/n,19224,lepsze-zycie-bez-pszenicy.html
Częstość występowania nadwrażliwości na gluten szacuje się na 7%, niektórzy autorzy podają do 14% populacji!
Gluten i nowotwory
U pacjentów z nieleczoną dietetycznie celiakią występuje większe ryzyko nowotworów przewodu pokarmowego oraz chłoniaków. Badania wskazują, że średni wiek pacjentów, u których zdiagnozowano celiakię, u których wcześniej czy później pojawiły się zmiany nowotworowe wynosił 47,6 lat.
Badania
Kiedy mamy podejrzenie problemów z glutenem, wykonujemy następujące badania z surowicy krwi:
1) EMA (przeciwciała przeciwepidemiczne) w klasie IgA oraz IgG
2) TTG (przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej) w klasie IgA oraz IgG
3) AGA – GAF 3x (przeciwciała przeciw deaminowanym peptydom gliadyny) w klasie IgA oraz IgG
4) AGA (przeciwciała przeciwgliadynowe) w klasie IgA oraz IgG
Jak żyć?
Niestety, gluten musimy wyeliminować całkowicie. Nie jest to ani trudne, ani pracochłonne.
Korzystałam min. z artykułu Dieta bezglutenowa – moda czy konieczność?
