Surowiec stanowią młode liście (Theae viridis folium) i pączki liściowe z Camelia sinensis, które nie są poddawane procesowi fermentacji. W wyniku tego zielona herbata, zawiera najwięcej dobroczynnych polifenoli, będących głównym czynnikiem prorakowym herbaty. Głównym przedstawicielem polifenoli występujących w herbacie jest galusan epigalokatechiny (EGCG) a także galusan epikatechiny (ECG).
Związki te wykazują działanie antyoksydacyjne, inhibicyjne w stosunku do enzymów kancerogennych(rakotwórczych) a także działanie antyangiogenne(zapobieganie tworzenia nowych naczyń krwionośnych , niezbędnych do rozwoju raka). Polifenole zielonej herbaty mają zdolność hamowania ekspresji genu TNF-alfa. Przeprowadzone badania in vitro potwierdziły wzmożoną indukcje śmierci komórek nowotworowych w wyniku apoptozy.
Co ciekawe polifenole obecne w herbacie wykazują działanie wybiórcze, bez wpływu na zdrowe komórki. Inną korzystną właściwością polifenoli jest działanie antyoksydacyjne. Jako związki o działaniu przeciwutleniającym chronią wiązania łańcucha DNA przed rozszczepieniem powodowanym przez rodniki tlenowe. Ponadto zapobiegają przekształceniom związków chemicznych, które przedostały się do naszego organizmu, w pochodne kancerogenne.
Przykładem mogą być mykotoksyny produkowane przez pleśnie obecne w żywności. I tak np. aflatoksyny (wytwarzane przez grzyby z gatunków Aspergillus flavus i Aspergillus parasiticus), aby stały się potencjalnie rakotwórcze wymagają aktywacji przy udziale enzymów oksydacyjnych takich jak monooksygenaza cyt.P-450 i NADPH-cytP-450. W wyniku reakcji utleniania powstają związki o dużej mutagenności i kancerogenności np. epoksydy aflatoksyny, które zapoczątkowują kancerogenezę. Polifenole jako silne antyoksydanty mają zdolność zablokowania tego typu przemian. Różni się od czarnej herbaty głównie zawartością związków polifenolowych i związków nadających aromat. Zawartość kofeiny jest w nich niższa i wynosi około 2,2%. W liściach zielonej herbaty wykazano jednak obecność około 75 związków lotnych, m.in.: geraniol, linalol. Specyficzny związek liści herbaty, teanina, obecny jest również w Theae viridis folium.
Dodatkowo w liściach zielonej herbaty występuje kwas askorbowy, którego brak w fermentowanym surowcu. O zawartości związków mineralnych możemy wnioskować na podstawie odpowiednich badań dla liści czarnej herbaty. Liście zielonej herbaty są zalecane jako stymulujące OUN. Zainteresowanie tym rodzajem herbaty zwiększyło się po doniesieniach o jej działaniu leczniczym i prozdrowotnym - nie tylko w literaturze fachowej, ale i w prasie popularnej.
Napary z liści zielonej herbaty, frakcje polifenoli, a także główny izolowany składnik galusan epigalokatechiny (EGCG) poddano licznym badaniom na modelach zwierzęcych, jak i na ludziach. Doniesienia na temat aktywności biologicznej naparów i niektórych składników (EGCG) dotyczą działania na różne bakterie patogenne, również bakterie wywołujące próchnicę, działania antywirusowego (EGCG), a także zapobiegania otyłości i chorobom nowotworowym.
PREWENCJA OTYŁOŚCI
Wykazano wpływ picia naparów z zielonej herbaty na obniżenie poziomu lipidów w osoczu i zwiększenie utleniania tłuszczu, ponadto hamowanie różnicowania się preadypocytów i indukowanie apoptozy adypocytów, a także modulowanie wychwytu glukozy w tkance tłuszczowej i mięśniach szkieletowych, wraz z obniżeniem ekspresji i/lub aktywacji czynników transkrypcyjnych, zależnych od adypogenezy. Może to mieć znaczenie w przeciwdziałaniu otyłości.
PREWENCJA RAKA
Z obecnością polifenoli wiążą się właściwości antyoksydacyjne, zdolność hamowania aktywności enzymów karcynogennych, a także antyproliferacyjne i przeciwangiogenne, co może uzasadniać zalecanie w chemoprewencji nowotworów. Antyoksydacyjna i antymutagenna aktywność ekstraktów z zielonej herbaty była wyższa od aktywności wyodrębnionych katechin i flawonoidów, obecnych w herbacie. W zapobieganiu raka może też mieć znaczenie zdolność hamowania wzrostu przez polifenole zielonej herbaty i powodowanie apoptozy komórek nowotworowych, jak również zdolność uwalniania z komórek czynnika TNF-. i zmniejszenie ekspresji genu TNF-.. Badania in vitro wykazały indukowanie przez polifenole herbaty śmierci komórki w wyniku apoptozy - wyłącznie komórek nowotworowych, bez wpływu na normalne komórki. Nie zostało jednoznacznie potwierdzone, czy spożywanie zielonej herbaty zapobiega nowotworom żołądka i jelit, chociaż ochronny wpływ wykazano w stosunku do występowania gruczolaka polipowatego i zanikowego nieżytu żołądka.
DZIAŁANIE NA PRZEWÓD POKARMOWY
Zawarte w herbacie katechiny dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego, rozmieszczają się w całym organizmie, a szczególnie w przewodzie pokarmowym. Działanie. Substancje zawarte w zielonej herbacie hamują rozwój bakterii wywołujących powstawanie płytki nazębnej Staphylococcus mutans i Porphyromonas gingivalis. Ponadto hamują rozwój Helicobacter pylori, który jest przyczyną wielu dolegliwości żołądkowych, w tym również kancerogenzy. W obrębie jelit herbata działa także przeciwbakteryjnie. Stwierdzono, że hamuje rozwój Vibrio cholerae, Salmonella typhi, Campylobacter jejuni, Campylobacter coli, Shigella, Salmonella, Clostridium pseudomonas, Candida, Mycoplasma i Cryptococcus. Spożywanie dużych ilości zielonej herbaty, około 10 filiżanek dziennie, hamuje również wchłanianie cukrów, czynność lipazy i przeciwdziała wchłanianiu tłuszczów. Wymienione działania obserwowano głównie wśród populacji azjatyckich, na przykład w Japonii , gdzie spożywa się dużo zielonej herbaty.
JAK PRZYRZĄDZIĆ NAPAR
przygotowujemy tak samo jak w przypadku czarnej herbaty. Woda powinna mieć temperaturę 70-80 st C. Zaparzana krótko 2-3 min działa pobudzająco. Dłuższa zaparzanie ponad 7 minut wykazuje działanie uspokajająco.
