Zaczynają się problemy z menopauzą. Przychodzą męczące objawy. Kiedy należy zacząc brać hormony i jak długo możemy je stosować?
Stosowanie HTM należy zacząć możliwie szybko po ujawnieniu się objawów wypadowych związanych z wystąpieniem ostatniej miesiączki bądź w sytuacji, gdy kobieta poddana była operacji usunięcia jajników, zaraz po przeprowadzonym zabiegu. Odpowiednio wczesne rozpoczęcie terapii powoduje, że pomimo wystąpienia menopauzy, poziom estrogenów utrzymywany jest na stałym poziomie. Wdrożenie terapii menopauzalnej dopiero po kilku latach, gdy poziom estrogenów jest już bardzo niski, jest niekorzystne i podnosi ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. HTM stosuje się u kobiet zazwyczaj od 5 do 7 lat od wystąpienia u kobiety ostatniej miesiączki, do 60 roku życia, kiedy przeważa relacja korzyści do ryzyka.
Warto dodać, że terapia estrogenowa rozpoczęta jak najwcześniej od wystąpienia objawów wypadowych, zapobiega niekorzystnym następstwom przewlekłego niedoboru estrogenów, wpływa korzystnie na czynność naczyń, stężenie cholesterolu we krwi, zmniejsza ryzyko chorób sercowo naczyniowych i osteoporozy1. Kobiety w wieku menopauzalnym mogą przyjmować HTM w formie doustnej, podskórnej, domiejscowej czy transdermalnej w sprayu. Ostatnia z wymienionych form umożliwia dobór indywidualnej, odpowiedniej dla kobiety dawki estrogenów, a w razie potrzeby łatwą modyfikację poziomu stężenia dostarczanych hormonów. Kobiety z zachowaną macicą powinny dodatkowo stosować progestageny, aby zapobiec rozrostowi endometrium. Podczas stosowania każdej terapii HTM pacjentka powinna być pod stałą opieką ginekologa, który oceni, czy dalsze przyjmowanie leku jest w dalszym ciągu uzasadnione.
Jakie są przeciwskazania do HTM?
Uzasadnieniem do przerwania HTM jest brak akceptacji pacjentki, brak możliwości wykonania u niej badań kontrolujących stan zdrowia lub pojawienie się przeciwskazań do stosowania terapii. Można zaliczyć do nich wysokie ryzyko choroby zakrzepowo-zatorowej, źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze, przebyty zawał serca lub udar mózgu, niestabilna choroba wieńcowa, a także zdiagnozowany lub podejrzewany rak piersi, czy też rak endometrium.
A co z kobietami, które mają dokuczliwe objawy, a nie mogą brać hormonów??
Nie każda kobieta w czasie menopauzy musi doświadczać nieprzyjemnych objawów związanych z wahaniami nastroju. Bez względu na to czy się pojawiają, warto podejmować działania, które poprawią komfort i jakość codziennego funkcjonowania kobiety w każdym wieku, takie jak regularna aktywność fizyczna czy stosowanie odpowiednio zbilansowanej diety. Należy pamiętać, że kobieta, która cierpi na chorobę sercowo-naczyniową bądź nowotwór, nie powinna na własną rękę stosować zastępczo do hormonów także suplementów i ziół. Jeżeli objawy menopauzalne są dokuczliwe, kobieta powinna zgłosić się do z ginekologa, który po dokładnym wywiadzie zaproponuje odpowiednie dla niej rozwiązanie.
HTM czy antydepresanty?
Za drażliwość w czasie menopauzy w dużej mierze odpowiada niedobór estrogenów, dlatego to ich dostarczanie stanowi podstawę działania HTM. Syntetyczne hormony zawarte w HTM działają podobnie do hormonów człowieka, dlatego są skuteczne w łagodzeniu objawów menopauzy, w tym łagodzeniu wahań nastrojów. Jednakże nie można bagatelizować swojego samopoczucia i zdrowia psychicznego. Kondycja psychiczna i samopoczucie są w dużej mierze uzależnione od naszego nastawienia. Menopauza to początek pięknego etapu w życiu kobiety, czas nowych wyzwań, stawiania przed sobą nowych celów i w taki sposób warto o niej myśleć. Przekwitanie nie jest dowodem przemijającego czasu, lecz momentem, w którym trzeba wypracować postawę względem wieku i zacząć czerpać z niej siłę. Od gwałtownej zmiany nastrojów, jest jeszcze długa droga do depresji i silnych leków. Jeżeli kobieta postrzega ten czas zbyt negatywnie, powinna poprosić o wsparcie swoich najbliższych i zwrócić się o pomoc do psychologa. Zaufana osoba pomoże zaakceptować nową sytuację, nauczy jak radzić sobie z trudnościami związanymi ze spadkiem hormonów i pokaże jak odnaleźć jej pozytywne aspekty.
1 Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy na temat hormonalnej terapii menopauzy stan wiedzy na grudzień 2013 roku, Prz. Menopauzalny 2014; 18(1): 1-8