Czym jest chemioterapia?
Obecnie chemioterapia jest podstawową metodą leczenia nowotworów. Wyleczenie nowotworu to stan, kiedy pozbywamy się całkowicie wszystkich komórek nowotworowych z organizmu. Gdy chorujemy na niezłośliwy nowotwór lub jego złośliwa forma jest dopiero w początkowym stadium zaawansowania, taki sam efekt może przynieść operacja. Podczas zabiegu chirurgicznego lekarz usunie całą zmienioną tkankę, a my będziemy mogli cieszyć się odzyskanym zdrowiem. Niestety w przypadku osób z zaawansowanym rakiem takie leczenie bywa nieskuteczne. Wtedy należy włączyć chemioterapię.
Chemioterapia to inaczej leki cytostatyczne. Ich podstawowym celem jest niszczenie w organizmie komórek chorych, które różnią się od zdrowych komórek swoją zdolnością do odnowy, sposobem wzrostu i dużą wrażliwością na leki cytostatyczne. Niestety leczenie działa również w pewnym stopniu na komórki zdrowe. Osoby z nowotworami we wczesnej fazie powstawania mają największą szansę na pełne wyleczenie choroby. Niestety wykrycie raka w tym stadium jest trudne. Jedną z przeszkód jest również to, że wiele osób nie korzysta regularnie z badań profilaktycznych. Warto badać się regularnie – im wcześniej wykryty nowotwór, tym większa szansa na jego całkowite wyleczenie.
Podana chemioterapia działa na cały organizm. Atakuje ognisko choroby oraz ewentualne przerzuty. Jest to metoda, którą leczy się nowotwory rozsiane w różnych miejscach na ciele. Chemioterapię można łączyć z metodami chirurgicznymi – może być podawana przed operacją lub po niej – oraz z radioterapią. Chemioterapię podaje się w formie tabletek, najczęściej jednak spotykana jest chemioterapia kroplówkowa. Leki podawane są od razu do krwiobiegu i docierają do wszystkich miejsc w organizmie. Rzadziej stosuje się chemię dotętniczą, aplikację miejscową (na przykład pod postacią maści) lub podawanie leków bezpośrednio do jam ciała.
Mówiąc o chemioterapii mamy na myśli podawanie jednocześnie mieszanki kilku leków (najczęściej dwóch lub trzech). Jedna substancja czynna mogłaby mieć za małą skuteczność, a nowotwór szybko by się na nią uodpornił. Chemioterapia może okazać się nieskuteczna, jeśli rak okaże się odporny na podane leki.
Czytaj koniecznie >> Jakie są sposoby podawania chemioterapii i jaka jest częstotliwość
Skutki uboczne chemioterapii
Chemioterapia jest skierowana przede wszystkim na komórki nowotworowe. Niestety jej toksyczność dotyka także zdrowych komórek. Jednym z zadań chemioterapii jest zatrzymywanie podziału wzrostu nowych komórek i niestety leczenie działa w tym przypadku zarówno na zdrowe, jak i chore komórki. Cebulki włosów albo błona śluzowa przewodu pokarmowego cały czas się intensywnie odnawiają. I takie właśnie komórki stają się przypadkową ofiarą leków cytostatycznych. Z tego powodu osoby po chemioterapii tracą włosy i bardzo dokuczają im dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Chemia uderza również w inne intensywnie dzielące się komórki – szpik kostny i nabłonki.
Na szczęście komórki nowotworowe są bardziej wrażliwe na działanie chemioterapii niż zdrowe. Mają więcej receptorów, więc szybciej wchłaniają podane substancje. Niestety nie ma jeszcze leków, które atakowałyby tylko chore komórki. Pozostaje tylko kontrolować skutki uboczne i pocieszać się faktem, że im silniejsze działania niepożądane tym nowotwór może być bardziej wrażliwy na chemioterapię.
Najczęstsze skutki uboczne chemioterapii to:
-
wypadanie włosów i łysienie,
-
nudności i wymioty,
-
biegunka lub zaparcia,
-
zatrzymywanie płynów,
-
wysypka,
-
zespół śluzówkowy,
-
szkodliwe działanie na błony śluzowe, skórę i paznokcie,
-
uszkodzenia układu nerwowego, czyli neurotoksyczność,
-
uszkodzenia mięśnia sercowego, czyli kardiotoksyczność,
-
uszkodzenia miąższu płucnego, czyli pneumotoksyczność,
-
uszkodzenia i zaburzenia pracy szpiku kostnego, czyli neutropenia, małopłytkowość, i niedokrwistość,
-
zaburzenia układu rozrodczego i libido,
-
upośledzenia funkcji układu moczowego,
-
objawy grypopodobne.
Więcej informacji na temat działania chemioterapii można znaleźć na Chemioterapia jako jedna z metod leczenia nowotworów :: MediWeb.pl
