Choć dużo mówi się i działa w zakresie pomocy dzieciom z niepełnosprawnościami, to często pomija się inną ważną grupę ludzi, którzy również mogą cierpieć na problemy zdrowotne. Są to rodzice dzieci niepełnosprawnych, którzy w codziennych zmaganiach pielęgnacyjnych i rehabilitacyjnych podnoszą, czy przenoszą swoje pociechy. Wiecznie pochyleni - często mają ogromne problemy z kręgosłupem. Tą grupą pacjentów zajmują się naukowcy z Wydziału Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej oraz Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach.
„W ramach moich badań do pracy doktorskiej zajmuję się modelowaniem układu szkieletowo-mięśniowego w celu określenia obciążeń występujących w odcinku lędźwiowym” - mówi Katarzyna Nowakowska, doktorantka w Katedrze Biomechatroniki Wydziału Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej.
Dlaczego kręgosłup lędźwiowy? Okazuje się, że prawie połowa naszej populacji cierpi na bóle w okolicy lędźwiowej, a u 25 proc. jest to ból przewlekły. Często są to bóle wynikające z obciążeń kręgosłupa związanych z wykonywanym zawodem. W przypadku grupy naszych pacjentów mają one związek z opieką nad niepełnosprawnym dzieckiem m.in. częstym pochylaniem ciała podczas podnoszenia dużego ciężaru.
„Badania rozpoczęliśmy od przygotowania kwestionariusza subiektywnej oceny dolegliwości bólowych w grupie badanych” – wspomina doktorantka. Następnie naukowcy przeprowadzili doświadczalne badania kinematyki wykonywania czynności życia codziennego, takich jak: wstawanie i siadanie na krzesło oraz podnoszenie przedmiotów z różnych wysokości i z różną masą.
Jednak najważniejszym elementem badań było wykorzystanie systemu modelowania AnyBody - unikalnego narzędzia, pozwalającego na prowadzenie symulacji obciążeń układu szkieletowo-mięśniowego człowieka. Taka analiza umożliwia wyznaczenie reakcji w stawach i siły mięśni, pozwalając na optymalizację ruchów ciała.
Po co to wszystko? „Badania, które prowadzimy w oparciu o system AnyBody pozwoliły fizjoterapeutom z AWF zaprojektować indywidualne ćwiczenia terapeutyczne, zmniejszające dolegliwości bólowe w kręgosłupie lędźwiowym. Wiemy jednak, że rodzice dzieci niepełnosprawnych nie mają zbyt wiele czasu na dodatkowe ćwiczenia” – mówi badaczka.
Dlatego – jak wyjaśnia - ważniejsze jest to, że z użyciem modelowania naukowcy mogą dać pacjentowi indywidualne wskazówki w jaki sposób się poruszać: pochylać, chwytać, aktywizować mięśnie, aby zadbać o kręgosłup i zminimalizować dolegliwości bólowe. „Z naszych badań wynika, że aktywizacja mięśni głębokich, a przede wszystkim mięśni poprzecznych brzucha pozwala zmniejszyć obciążenia działające na odcinek lędźwiowy kręgosłupa nawet o 25 proc.” – podkreśla doktorantka. Wniosek? Wciągnij brzuch, a Twój kręgosłup Ci podziękuje!
PAP Nauka w Polsce - Dr hab. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska
Dr hab. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska jest mikrobiologiem z Politechniki Śląskiej. Od 2017 roku kieruje Centrum Popularyzacji Nauki PŚ. W 2015 roku zajęła trzecie miejsce w trzeciej, polskiej edycji konkursu FameLab. W CANAL+ DISCOVERY prowadziła program „Wynalazcy przyszłości”, w którym pokazywała polskie wynalazki i odkrycia, które zmienią w niedalekiej przyszłości nasz świat.
Tekst jest jednym z efektów programu Rzecznicy Nauki, zorganizowanego przez Centrum Nauki Kopernik i Fundację British Council. Program umożliwia nawiązanie współpracy pomiędzy popularyzującymi wiedzę naukowcami, a dziennikarzami zajmującymi się sprawami nauki.
