Co to oznacza być hipermobilnym i na co zwrócić uwagę wykonując codzienne czynności, podpowiada dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf z FootMedica.
„Hipermobilność polega na wyraźnym zwiększeniu zakresu ruchów w większości stawów. Bardzo długo nadmierna elastyczność była bagatelizowana i traktowano ją jako cechę charakterystyczną pacjenta, często wręcz jako atut czy dobry stopień wygimnastykowania a nie wadę wrodzoną. Jednak skala problemu, stałe dolegliwości bólowe i inne objawy, często utrudniające codzienne funkcjonowanie, stały się charakterystyczne dla osób z nadruchomością stawów i zmusiły do bliższego przyjrzeniu się schorzeniu” – wyjaśnia dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf, fizjoterapeuta z FootMedica.
Hipermobilność może być nabyta np. w wyniku urazu lub wrodzona, wówczas jej przyczyn należy upatrywać w zmianach genetycznych kolagenu w więzadłach i stawach, a często również w innych strukturach i narządach zawierających w swej budowie kolagen. Szacuje się, że w Polsce hipermobilność dotyczy od 12 do 24% osób dorosłych. Częściej występuje u kobiet, niż u mężczyzn i zmniejsza się wraz z wiekiem. Poza nadmiernie rozciągliwymi stawami najczęstszym objawem hipermobilności w obrębie narządu ruchu jest ból.
Jak poznasz, że masz hipermobilność?
„Większość osób nie wie, że ma hipermobilność. Najczęściej pacjenci trafiają do lekarza
z powodu bólu niewiadomego pochodzenia w mięśniach, stawach lub w kręgosłupie
o zmiennym nasileniu. Zazwyczaj ból jest rozlany, tępy, ale bywa kłujący, piekący, znamienne jest również, że nie występuje w jednym miejscu, ale wędruje. Jednego dnia boli między łopatkami, kolejnego w odcinku lędźwiowym, czy pośladku, innego w kolanie, czy szyi” – wyjaśnia eksperta i dodaje – „Często pacjenci chodzą od specjalisty do specjalisty, szukając przyczyny dolegliwości. Brak diagnozy oraz sposobu skutecznego uśmierzania bólu potęgują stres spowodowany niepokojem o własne zdrowie, a to z kolei zwiększa objawy bólowe. Takie błędne koło staje się przyczyną pojawiających objawów depresyjnych”.
Co jeszcze charakteryzuje osoby z hipermobilnością? „Zawsze słyszały, że są wiercipiętami
i nie potrafią usiedzieć w jednym miejscu. Trudno im znaleźć wygodną pozycję z powodu tzw. niewydolności statycznej, czyli szybko narastającego dyskomfortu w różnych częściach narządu ruchu” – dodaje dr Joanna Stodolna-Tukendorf.
Objawy charakterystyczne dla hipermobilności to:
Nadruchomość stawów, która sprawia, że mamy przeprosty w łokciach czy kolanach; z łatwością dotykamy ziemi przy wyprostowanych kolanach
Obecność bólu mięśniowo-stawowego, często w obrębie kręgosłupa.
Odczuwany dyskomfort przy przebywaniu w jednej pozycji.
Płaskostopie, czyli stopa wiotka płaska lub poprzeczna płaska z paluchem koślawym.
Zaburzenia koordynacji ruchowej.
Powracające urazy i kontuzje.
Niedbała postawa (pogłębiona krzywizny kręgosłupa).
Cienka skóra i skłonność do urazów skórnych np. siniaków, pękających naczynek, rozstępów i blizn.
Klucz to profilaktyka
„Hipermobilność nie musi być dokuczliwa, jeżeli nauczymy się z nią postępować
w codziennym życiu. Warto poddawać diagnozie również dzieci, aby w przyszłości nie pogłębiać zaburzenia poprzez dobór niewłaściwych zajęć dodatkowych, dyscyplin sportowych, które mogą tylko nasilać problem” – radzi dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf, fizjoterapeuta z FootMedica.
Jak postępować z hipermobilnością?
Odpowiednia dieta, bogata w magnez, selen i wit. E, które wzmacniają mięśnie oraz cynk łagodzący podrażnienia skóry.
Unikanie nadwagi obciążającej stawy.
Uprawianie sportu, który nie obciąża stawów ani nie poszerza ich zakresu ruchu, np. pilates, pływanie czy nordic walking.
Wypracowanie prawidłowej postawy ciała w trakcie poruszania się, siedzenia czy ćwiczeń, aby nauczyć ciało, jaki zakres ruchu jest wskazany.
Unikanie jednostajnej pozycji statycznej, a jeśli siedzimy przy biurku, to na piłce lub poduszce sensomotorycznej.
Praktykować zalecenia i ćwiczenia wskazane przez fizjoterapeutę.
Jak pomoże fizjoterapeuta?
„Po badaniu i stwierdzeniu zaburzenia, specjalista będzie mógł dostosować indywidualną terapię. Ważne jest wzmocnienie słabych mięśni i ustabilizowanie nadmiernie ruchomych stawów, co uśmierzy dolegliwości bólowe oraz zminimalizuje doznawane urazy. Jest to szczególnie wskazane dla osób, które lubią uprawiać sporty obciążające stawy – jak bieganie” – tłumaczy dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf, fizjoterapeuta z FootMedica.
Metody terapii osób z hipermobilnością:
Kinesiotaping w celu obniżenia ryzyka doznawanych urazów.
Kinezyterapia, czyli leczenie poprzez odpowiedni trening, który pozwala na wyeliminowanie nieprawidłowych wzorców ruchowych.
Termoterapia – łagodzi objawy i skutki zwiększonej ruchomości stawów.
Masaż i relaksacje.
Wiele osób żyje z hipermobilnością, nie zdając sobie z niej sprawy i cierpi z powodu bólu. Trafna diagnoza pozwala przeciwdziałać skutkom schorzenia. Przestrzeganie zaleceń nie musi być trudne, a pozwoli na prowadzenie aktywnego życia.
